MARCADA

VOOR meerstemmigheid

Dag 9: Ukhaidir fort, oudste kerk, meer van Karbala

Onder begeleiding

Vandaag staat een excursie naar Al-Ukhaidir fort op het programma, een enorm vierkant complex uit het begin van de islamitische tijd dat eenzaam in het landschap staat en al van verre is te zien. Het is interessant om een aantal redenen: de enorme omvang, het symmetrische ontwerp van de buitenste muren, het natuurlijke ventilatiesysteem, de uilen die er tegenwoordig nestelen en de mix van pre-islamitische en islamitische stijlelementen. Bij het laatste checkpoint, een paar kilometer voor de afslag naar het fort, dreigt het even mis te gaan. De auto moet aan de kant en er wordt heel moeilijk gekeken naar dat Nederlandse paspoort. Chauffeur Mehdi laat weten dat we moeten wachten op de komst van een paar militairen. Waarom? Dat blijkt even later als onze auto vergezeld wordt door een gewapende escorte naar het fort…

Is dit bedoeld om die ene buitenlander te beschermen, of gaat het erom het fort te beschermen tegen die buitenlander – per slot van rekening zijn er hier al genoeg witte mannen langs geweest om de kunstschatten van Irak te roven. Een derde optie is dat een paar militairen zich vervelen en ons bezoek een goed excuus is voor een verzetje. Even later sluit ook nog een ambulance aan, ‘voor het geval iemand van een van de vele trappen in het fort valt’. Dus toch bezorgdheid? In ieder geval blijkt voorzichtigheid geboden met al die trappen in het fort, want de treden zijn versleten, ongelijk en vaak behoorlijk beschadigd.

Na het fort rijden we naar de oudst bewaarde overblijfselen van een christelijke kerk in de regio: één uit de tweede eeuw, dus zeker een eeuw ouder dan de geboortekerk in Bethlehem. Het terrein is afgesloten want het opgraven en conserveren moet nog beginnen maar Unesco heeft al een bezoek gebracht. Het is bijzonder om je te realiseren dat hier al zo veel eeuwen christenen wonen en dat het christendom hier heel veel ups en downs heeft gekend.

Waterprobleem

Ten slotte gaan we nog naar het Meer van Karbala. Evenals Najaf heeft Karbala een groot meer waar visserij plaatsvindt. We maken een boottochtje met een Sumeriër die daar aan de oever bivakkeert met zijn vader. Ze leven van de visvangst en het rondvaren van toeristen. Hij verwacht dat het na de ramadan drukker zal worden, want nu is het hele gebied stil en verlaten. We varen naar een eiland halverwege het meer, waar we half verscholen in het oeverriet nog een andere Sumeriër in z’n kano zien en even verderop drie waterbuffels die vast van hem zijn.

Mehdi legt uit dat het waterniveau van het meer in de laatste 10 – 15 jaar met enkele meters is gedaald, waardoor het eiland dat we evan aandoen is drooggevallen. In heel Irak zijn er problemen met de watervoorziening, en dat heeft drie oorzaken: de aanleg van dammen die sroomopwaarts de toevoer blokkeren, ook door buurlanden Iran en Turkije; minder regen en langere hetere periodes waardoor verdamping toeneemt; vervuiling van het water door de industrie maar ook doordat Irakezen het hele land als een afvalstortplaats behandelen, ook het oppervlaktewater. Gelukkig zijn er organisaties in Irak die vechten voor waterbeheer en -kwaliteit (o.a. waterkeepersiraq.org, humatdijlah.org) maar of dat genoeg zal zijn?

Dag 9: Ukhaidir fort, oudste kerk, meer van Karbala
Schuiven naar boven
MARCADA